امیر تابش
در ساختار سیاسی نظام بینالملل امروز، برگزاری انتخابات و انتخاب افراد به عنوان نماینده و رئیسجمهور، یکی از رایجترین قاعده دموکراسی محسوب میگردد؛ یعنی آنچه که باعث تداوم و حفاظت دموکراسی است، همانا مشارکت مردم و تداوم حضور شان در تصمیمهای سیاسی و سرنوشت شان میباشند که با برجستهترین مولفه دموکراسی و انتخابات، قانونمند شدن اراده مردم و رأی شهروندان همراه است. با این وجود «انتخاب کردن و انتخاب شدن» در سیستمهای مدرن دموکراسی یک اصل انکارناپذیر است و بدون این دو اصل مردمسالاری و «حکومت مردم برای مردم» ناممکن است.
از آنجایی که انتخاب کردن و انتخاب شدن یکی از حقوق تعریف شده برای شهروندان یک کشور که آن کشور نظام سیاسیاش بر مبنای دموکراسی نهادینه شده، میباشد. در افغانستان هم حق رأی دادن و رأی گرفتن در قانون اساسی کشور برای شهروندان صراحت یافته است. جدا از تمام عرصهها، درین عرصه همه شهروندان کشور، اعم از «زن و مرد»، «پیر و جوان»، «ثروتمند و فقیر»، «بیسواد و با سواد»، «افراد حکومتی و عادی» مطابق قانون از حق مساوی برخورداراند.
دین مقدس اسلام هم «بیعت» را به ولی و حاکم که به مفهوم امروز همان انتخابات است، هدایت نموده و مسلمانان را در این امر مکلف و مشروعیت نظام حاکم را بر اساس «بیعت» یا انتخاب تصریح نموده و عزل حاکم و ولی را هم به عهده مردم تعیین گذاشته است.
مزایای انتخابات به همگان آشکار است و برگزاری انتخابات و رفتن مردم به پای صندوقهای رأی می تواند قدرت سیاسی، مطابق به اراده و رضایت اکثریت مردم، «رهبری و اعمال شده» در جهت منافع ملی به کار برده شود. انتخابات میتواند مزیدهای ذیل را برای جامعه ما داشته باشد:
۱- نهادینه شدن و تقویت نظام مردمسالاری؛
۲- تطبیق اراده اکثریت مردم در سرنوشت سیاسی شان یعنی «نمایش قدرت مردم»؛
۳- نهادینه شدن حق انتخاب کردن و انتخاب شدن و انتقال آن به عنوان یک قاعده یا رسم به نسلهای بعدی؛
۴- مهر تائید بر رقابت سالم در امور سیاسی کشور؛
۵- انتقال مسالمتآمیز قدرت سیاسی و یا مشروعیت دوباره به تیم در قدرت؛
۶- تقویت اصل مشروعیتدهی و مطالبات شهروندی؛ مشروعیتخواهی و پاسخگویی؛
۷- تقویت نظام سیاسی و پاسخ رد به الگوهایی که از سوی نهادهای مخالف و دشمن مطرح میگردد.
۸- تأمین حقوق اقلیتهای قومی با توجه به اصل مردمسالاری و عدالت اجتماعی؛
۹- تقویت قانون، نظم و امنیت.
مبنای دموکراسی باور به ارزشهای انسانی، حقوق افراد و تصمیمگیری آنان در امور همگانی است و حق سیاسی شهروندان را با تکلف فردی عجین نموده و در نهایت مردم، مناصب حکومتی را به دست افراد شایسته و پاسخگو میسپارند؛ اما این پدیده با ارزش سیاسی در افغانستان و سایر کشورهای رو به توسعه با یک سلسله چالشها و مشکلات همراه است.
اما مردم جز رفتن به سوی انتخابات هیچ بدیل دیگری در سرنوشت سیاسی کشور شان نداشته و ندارند و همچنان آرمان و آرزوی دیرینه مردم که همانا تأمین امنیت، آزادی، عدالت، نظم و رفاه است، فقط در موجودیت یک نظام با ثبات و مشروع ممکن است. مردم زمانی میتوانند یک نظام سیاسی با ثبات و پاسخگو داشته باشند که با آرأی شان آن را انتخاب کنند که بر تمام دلایل که عقبماندگی افغانستان با آن گره خورد نه گفته و رأی شان را به تیم استفاده کنند که با تخصص و برنامه های شان پاسخگو و حسابده خواسته ها و مطالبات اکثریت مردم باشند.
مردم افغانستان زمانی می توانند یک انتخاب درست در انتخابات ششم میزان سال نود و هشت داشته باشند که در گزینش تکتهای انتخاباتی تحت تاثیر هیچگونه وعده و تبلغات افراد و رهبران که آزمون شان را در دوره قدرتش به نمایش گذاشته نرفته و از خودشان بپرسند که این تیم و یا این فردی که در تیم انتخاباتی عضو و حامی تیکت انتخاتی است، چقدر لیاقت این گزینش را دارد؟ آیا افغانستان را با همین وضعیت سیاسی، اقتصادی و امنیتی که دارد، می توانند اداره کنند؟ آیا زمانیکه در قدرت قرار داشته برای مطالبات شهروندان و منافع ملی کشور چه کارنامه های با خود دارند؟ رهبری که قرار است مردم به حرف آن گوشش دهند در دوره ی قدرتش چقدر در گزینش و جابجایی افراد متخصص جامعه ما در حکومت موفق بوده است؟ افراد که امروز خواهان رأی مردم است چه نقشی در ملتسازی، از بین بردن تعصبات قومی، زبانی و مذهبی، رهایی از وابستگیهای اقتصادی و بهبودی جایگاه افغانستان در سطح نظام بینالملل داشته و یا بر عکس؟ این جاست که مردم افغانستان می توانند در انتخابات پیشرو با گزینش درست، آینده کشور را در امر بهبود امنیت، اقتصاد، فرهنگ و سیاست و در زدودن ناهنجارهای داخلی کشور کمک نموده و رسالت شهروندی شان را اداء نمایند.
بنابراین انتخابات در افغانستان سرنوشتساز است و توقع مردم از فعالان سیاسی و توده روشنفکر انتظار این است که در انجام این امر بزرگ یاری رسانده و آگاهیهای لازم را در اختیار مردم قرار دهند و همچنان توقع مردم از کمیسیون انتخابات این است که در شفافیت، برگزاری انتخابات همهجانبه و سراسری و مساعد ساختن شرایط انتخابات از هیچ گونه تلاش دریغ نکنند و همچنان مردم از حکومت توقع دارند تا در وظایف خود نسبت به تأمین امنیت و عدالت اجتماعی برای مردم اطمنان داده و مردم هم با حضور گسترده در انتخابات پیش رو با شور و اشتیاق شرکت کنند.